Relatie Relaties zijn belangrijk in ons leven en we hebben er allemaal mee te maken. Misschien heb je geen relatie en wil je er misschien wel een. Misschien heb je wel een relatie en wenste je soms dat je die niet had. Het houdt ons vaak bezig. Het is een groot thema in mijn leven geweest: de relatie met mijn […]
Wanneer je partner (vermoedens van) autisme heeft Door het raam zag ik hem zitten. Zijn ogen strak gericht op het scherm.Ook nog koken dacht ik. Wat betekent het voor jou als jij en je partner continue bekvechten?Of als je partner zwijgt. Je niet meer in gesprek komt.Je wanhopig op zoek bent naar wederkerigheid, intimiteit, een ‘samen’? ‘Maar schat, je kunt […]
Dit is waarom verlangens blijven knagen Het is droog buiten. En warm. Liever zit ik binnen. De vakantie staat voor de deur. Dit jaar gaan we naar Berlijn. Nog nooit geweest. Ik vraag aan mensen om me heen ‘twee dingen waar we naar toe moeten’. Het is een vrolijk verlangen naar iets wat ik wil leren kennen. Ik kijk naar […]
Krijg je dat ook vaak te horen? Als je wilt uitleggen wat het zo lastig maakt in een relatie met een partner met autisme? Te veel aan empathie Vorige week sprak ik het met een aantal coaches en therapeuten over empathie. Dat we als hulpverlener ook ‘te veel’ empathisch kunnen reageren. Ik stond op scherp. Wat krijgen we nou? ‘Empathie […]
Ons brein zit aan het stuur van ons leven Het valt me op dat de mensen die me bellen vaak al behoorlijk ‘aan de lat’ zijn. Tranen zitten hoog en stemmen klinken vermoeid. Mensen vinden het fijn om een luisterend oor te krijgen. Alles te kunnen zeggen. Begrepen te worden. Na zo’n gesprek zijn ze opgelucht. Is de spanning er […]
Zijn jullie nog steeds bij elkaar? Samenleven met een partner met autisme. Scheiden of hoe dan ook bij elkaar blijven? Ze keek me aan. Er lag iets verwachtingsvols in haar blik. Alsof mijn antwoord allesbepalend zou zijn voor haar. Ik kon niet zien of het hoop was of angst. Meestal aarzelde ik om op deze vraag direct een antwoord te […]
De afgelopen maanden waren druk. Met werken, de kinderen, met richting zoeken, met mezelf. Afgelopen vrijdag kreeg ik te horen dat een grote trainingsopdracht werd stopgezet. En daar was het dan. Het gat. Ineens duikelde ik erin en lag ik met de pootjes omhoog. De Paasdagen gevloerd doorgebracht. Geen ei gegeten. En alles waarvan ik dacht dat zou gebeuren, gebeurde […]
Acht richtlijnen wanneer je bang bent elkaar te kwetsen Praktische handvatten in een relatie met een partner met autisme ‘Mijn vrouw doet echt haar best hoor, maar het lijkt niet uit haar hart te komen.’ Ik kijk hem vragend aan. ‘Ik geloof wel dat ze het echt probeert, maar het voelt niet echt.’ En? Wat betekent dat voor jou? vraag […]
Verwachtingen Naast mij verschijnt er een brede glimlach om haar lippen als we de Nederlandse grens passeren. Achterin wordt er ineens meegerapt met Lijpe, die iets brabbelt over ‘geen stress’ en ‘money moet je maken’. De uren ervoor is het stil. Behalve in mijn hoofd. Daar gaat het al dagen flink tekeer. Tegen alles en iedereen. Boos, gefrustreerd en flink […]
Regelmatig heb ik met ‘doelgroepen’ te maken gehad. Een doelgroep is een groep mensen waarmee direct duidelijk zou moeten zijn waar zij ‘bij horen’. Zo is er de doelgroep ‘ouderen’, ‘verstandelijk gehandicapten’, ‘pubers’, ‘autisten’, ‘managers’ en ‘wmo’ers’. Binnen een bepaalde context is het natuurlijk erg handig om met doelgroepen te werken. Dat praat makkelijker. Mijn ‘doelgroep’ zijn mensen die een […]
Haar vader trok een sprintje, wierp zich op zijn knieën en trok het kleine ding aan één armpje op de kant. De graspollen in haar vuistjes geklemd. Het kroos in haar krullen. Ze moeten elkaar hebben aangekeken. En gezien hebben hoe angst kijkt. Waarschijnlijk ben ik de enige die gezakt is voor haar zwemdiploma A. Ik verheugde me vooral op […]
In een relatie waar autisme een rol speelt kunnen verwachtingen zijn als die tafelpoot waar je iedere keer je teen tegen stoot. Iedereen die beweert geen verwachtingen te hebben, geloof ik niet. Verwachtingen bepalen voor een groot deel hoe we met elkaar omgaan. Het is fijn als verwachtingen uitkomen. Dan ervaren we onze verwachtingen niet meer als verwachtingen, maar als vanzelfsprekendheden. […]
Zo, dat ging lekker. Met flippers aan kwam ik nog eens ergens. Dat gaat goed komen, moet niet zo moeilijk zijn. De buitenkant van m’n enkels waren wat pijnlijk. De weken daarna ook, maar het voelde als spierpijn. En je weet, spierpijn is goed. Borstcrawl lukte na twaalf weken nog steeds niet. Het was ook gewoon niet te doen. Ik dacht aan […]
Stigma beïnvloedt een leven met autisme en depressie. Ze zag ze wel. De kopjes van de krokussen. Stoer uit de grond in de nog koude ochtend. Een mengeling van blijheid en verdriet trok door haar heen. De lente voelde veelbelovend en fris. Als de nieuwe jurk die je voor de allereerste keer aandoet. Ze gaf meer kracht op de trappers […]
Gezocht: partner + autisme Partner + asperger? Relatie + autisme? Man + anders? Relatieproblemen + autisme? Autisme kenmerken + partner? Komen deze woorden je bekend voor? Tegenwoordig zijn er behoorlijk wat ‘hits’ wanneer ik daar op google. Maar liefst 403.000 resultaten op partner + autisme. Twintig jaar geleden was dat anders. Veel vrouwen die ik spreek zijn vrouwen van rond […]
Het goede nieuws is dat ik intelligent ben. Het andere nieuws is dat ik een diagnose voor ass krijg. Ik weet nog niet in welke categorie nieuws dat valt. Ik weet niet wat de consequenties hiervan zijn. Gaan mensen anders tegen mij aankijken? Ik ben nog steeds hetzelfde. Wel merk ik dat ik er nu zelf rekening mee hou. Ik […]
Afgelopen weekend was ik bij de voorstelling ‘Plato was een SpiceGirl’ van Jan Drost. Met behulp van een aantal filosofen en bekende pop- en liefdesliedjes ontrafelde hij, als filosoof in de liefde, de waanzin van het verlangen om samen te smelten met je geliefde. Candle light and soul forever A dream of you and me together Say you believe it, […]
Hij wil hem gewoon niet begrijpen. De jongen kijkt hem altijd wat glazig aan. Zijn ogen kijken naar mij met een mengeling van woede en onbegrip, waarbij zijn wenkbrauwen boven de rand van zijn bril uitkomen. ‘Je snapt toch zelf ook wel dat in een gehorige flat als dit je rekening met elkaar moet houden?’ Hij moet morgen weer werken. Daar is concentratie […]
Het is nou eenmaal zo. Ik heb er ook niet voor gekozen. Als het kon zou ik het anders doen. Daar heb ik gewoon mee te dealen. Ze doen helemaal niks voor me. Dit is wat het is. Het komt vanzelf wel weer een keer goed toch… Ik volg op maandagavond de documentaire Schuldig. Het gaat over mensen in de Vogelbuurt […]
Hoe vaak denk jij dat je direct begrijpt wat de ander zegt? Ik heel vaak! Totdat ik teams ging begeleiden en coachen. Wat wordt daar veel gezegd wat niet zo bedoeld is! Vanuit de geweldloze communicatie ontdekte ik een andere manier van discussiëren: het comcafé. Eigenlijk is het meer een manier van luisteren. In vier rondes krijgt iedereen de kans om zijn eigen opvatting […]
Eén keer in de week was ik doodsbang. Met slappe benen fietste ik samen met mijn klasgenootjes over de brug. Aan de andere kant lag het zwembad. Het gebouw kon je zien liggen als je bovenop de brug was. Het van daaruit lekker naar beneden roetsjen ontlokte tegelijkertijd een golf van misselijkheid. Ik ben er bijna… Trillend hees ik me […]
Daar ging ze. In een vrije val. Bestemming onbekend. Een vouwfiets, te hoge hakken en een roltrap blijkt een complexe combinatie. Het was meteen duidelijk, hier is geen houden aan. In een reflex liet ik alles los. De fiets verdween eventjes omhoog, waar ik naar beneden rolde. In een koprol achterover belandde ik wonderlijk eerst op mijn achterhoofd en daarna […]
Ik weet het niet hoor. Het komt niet in me op om hulp te vragen. Ik moet gewoon nadenken om een oplossing te vinden. Het gaat nog steeds. Als ik het echt nodig heb vraag ik wel hulp. Ik heb geen idee wat kan helpen. Daarmee verandert er toch niets? Ik ben het gewend alles zelf te doen. Ik wil […]
Mijn boek ‘een partner met ass’ krijgt vorm. Langzaam. Zomergrillen leiden me af. Laten me zomerdingen doen in plaats van letters typen. Er ligt een verlangen en een belofte om dit boek te schrijven. Voor mezelf. Voor al die vrouwen die ik inmiddels heb gesproken over hun leven met een partner met ass. En dan ook nog voor al die […]
‘Als je op je tocht naar Ithaka vertrekt, smeek dat je weg heel lang mag zijn, vol avonturen, vol ervaring.’ Leven is als reizen. Een onderweg zijn. De eindbestemming is niet zo interessant. Die weten we immers allang? Mijn vakantie begint tegenwoordig al wanneer ik de auto inpak, samen met de kinderen. Zij hebben dat inmiddels overgenomen en genieten net […]
‘Ik stuur een standaard mail iedere keer nadat ik met iemand gesproken heb. Dan vraag ik hoe zij het gesprek hebben ervaren, dan kunnen ze aangeven wat ik beter kan doen.’ Het is geen cynisme. Dit is zijn oplossing. Hij heeft vorige week zijn beoordelingsgesprek gehad. Het reflectieverslag op het eigen functioneren binnen het samenwerken (huh?) is weer niet goed. […]
‘Ik wil best met je praten’, schreeuwde ze. ‘Maar ik wil eerst excuses voor al die dingen die je me geflikt hebt.’ ‘Dat is lekker dame’, wierp zij haar buurvrouw voor de voeten. ‘Bied jij maar eerst je excuses aan voor dat geroddel en die stemmingmakerij. ‘Dan praten we misschien wel verder.’ Een patstelling. Status-quo. Impasse. Buurtbemiddeling doe ik. Praten […]
Wat heeft dat een tijd geduurd. Wat heb ik dat lang gedacht. Echt gedacht en gevoeld. Ik denk dat ik gek ben. Veel vrouwen kijken er niet (gek) van op als ik hen vraag ‘En? Hoe lang heb jij gedacht dat je gek was?’ Soms blijft het jaren knagen, zagen en zeuren. Totdat hun kind een diagnose ass krijgt. Pas […]
Gistermiddag sprak ik met een vrouw van rond de 30. Keurig rechtop. Ze spreekt op een rustige, beheerste toon. Een glimlach na iedere zin. Ze zegt u tegen me, zonder dat ik daar ongemakkelijk van word. Haar woorden klinken met korte stiltes tussendoor. Zorgvuldig gekozen. Haar handen gebaren met de zinnen mee. Diepe fronsen omlijsten haar donkere ogen. Dit is […]
Beweren dat alles wat we doen voortkomt uit drie behoeften vergt wat toelichting. Het blijkt nogal gevoelloos en egocentrisch te klinken. Sommigen noemen het zelfs cynisch. Het bekt toch wat feitelijk en emotieloos. Dat doet wat met mensen. Ze vinden daar iets van. De grootste afkeer zit in het feit dat ze zichzelf graag als empathische wezens beschouwen. Zeggen dat […]
Uit het niets ondernemen. Plannen laten voor wat ze zijn. Niets doen of totaal een andere weg nemen. Soms letterlijk wanneer ik terug kom rijden van een klus. Heerlijk vind ik dat. Het onbekende. Ik hou van verrassingen. Stevig ingepakte kadootjes. Onverwachte wendingen. Ongebaande paden. Het ’s morgens opstaan in de nieuwsgierigheid van wat de dag brengt. Zonder doel, zonder […]
Een diagnose ass helpt om hulp te krijgen. Voor je partner en ook voor jou. Wanneer een diagnose uitblijft moet je zelf op zoek. Herkenning en erkenning bij anderen lijkt daarin noodzakelijk om door te kunnen gaan. Ik kon het wel uitschreeuwen: ‘hoe moet het nu verder dan?’ Wat daar achter zat was: waar blijf ik dan? Een officiële diagnose […]
Regelmatig kom ik mensen tegen die zichzelf willen of blijven ontwikkelen. Die tegen van alles aanlopen in het leven, in hun werk of in hun relaties. Ze willen veranderen, een betere ik ontwikkelen. Zelfontwikkeling en zelfontplooiing zijn niet meer hip en hot, maar noodzaak. In organisaties is het heel normaal aan zelfontwikkeling te doen en aan je ‘soft skills’ te […]
We denken in hokjes. We praten ook in hokjes. Wel zo makkelijk, overzichtelijk en veilig. Het is onmiddellijk duidelijk wat we bedoelen. Geen woorden nodig om aan toe te voegen. -Is jouw kind ook zo druk? Ja nou. Oh ok- (adhd). -Hoef je geen taartje? Eh nee, laat ik het maar niet doen. Oh, ok- (nee, met jouw postuur vind […]
Het oprichten van een School voor Empathie lijkt me een nobel streven. Vaak volgt dit idee na een afschuwelijk verhaal over de meest hufterige daad van de meest nare persoon. Op de snelweg bijvoorbeeld. Of bij de bakker. Ik vraag me echter wel eens af of er iemand is die wil leren om meer empathie met de ander te hebben. […]
‘We kunnen gewoon niet meer communiceren!’ In coachgesprekken met mensen die kramp hebben in hun relatie is dit de op één na meest gehoorde noodkreet. De meest gehoorde is: ‘met hem/haar is geen normaal gesprek te voeren’. Herken jij dat ook? Dat het gewoon niet lijkt te lukken in de communicatie met je partner? Waarschijnlijk is er iets misgegaan op […]